Tanım ve Çeşitleri: Pankreas, sindirim enzimleri ve kan şekeri düzenleyici hormonlar üreten bir organdır. Pankreas kanseri, çoğunlukla pankreas kanallarını kaplayan hücrelerde başlar ve adenokarsinom olarak adlandırılır. Nadiren, pankreasın hormon üreten hücrelerinde nöroendokrin tümörler olarak ortaya çıkar.
Erken Teşhisin Zorluğu: Erken evrede nadiren belirti verdiği için genellikle ileri aşamalarda teşhis edilir.
Belirtiler: İlerleyen evrelerde karın ağrısı, sarılık, açık renkli dışkı, koyu renkli idrar, kaşınma, yeni gelişen veya kötüleşen diyabet gibi semptomlar görülebilir.
Risk Faktörleri: Sigara içmek, diyabet, kronik pankreatit, ailede pankreas kanseri öyküsü, obezite ve ileri yaş.
Tanı Yöntemleri: Ultrason, endoskopik ultrason, BT, MRI, PET taramaları ve CA 19-9 tümör belirtecinin incelenmesi.
Evreleme: Tanı sonrası, hastalığın yaygınlığını belirlemek için kullanılan yöntemlerle evreleme yapılır.
Tedavi Seçenekleri: Ameliyat, pankreas kanserinin iyileşmesinde ana yöntemdir. İleri evrelerde kemoterapi ve radyoterapi uygulanır. Ameliyat türleri arasında total pankreatektomi, Whipple ameliyatı ve pankreas rezeksiyonları bulunur.
Pankreas sindirime yardımcı olan enzimler salgılayan ve kan şekerini düzenlemeye yardımcı olan hormonlar üreten bir organdır.
Çoğu pankreas kanseri, pankreas kanallarını kaplayan hücrelerde başlar. Bu kanser türü pankreas adenokarsinomu olarak adlandırılır. Daha az sıklıkla, kanser , hormon üreten hücrelerde veya pankreasın nöroendokrin hücrelerinde oluşabilir. Bu kanser türleri pankreas nöroendokrin tümörleri, adacık hücre tümörleri veya pankreas endokrin kanseri olarak adlandırılır.
Pankreas kanseri, en iyi tedavi edilebilir olduğu erken evrelerinde nadiren tespit edilir. Bunun nedeni, diğer organlara yayılana kadar genellikle semptomlara neden olmamasıdır.
Pankreas kanseri tedavi seçenekleri kanserin yaygınlığına göre seçilir. Seçenekler cerrahi, kemoterapi, radyasyon tedavisi veya bunların bir kombinasyonunu içerebilir.
Pankreas kanserinin belirti ve semptomları genellikle hastalık ilerleyene kadar ortaya çıkmaz.
Bunlar şunları içerebilir:
Pankreas kanserinin teşhisinde kullanılan yöntemler ultrason (US), endoskopi ultrason (EUS), bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve bazen pozitron emisyon tomografisi (PET) taramalarını içerir. Kanda CA 19-9 tümör belirtecinin bakılması erken pankreas kanserinin teşhisinde ve hastalığın takibinde diğer güvenilir yöntemdir.
Pankreas kanseri tanısı konulduktan sonraki aşama en uygun tedaviyi planlayabilmek için hastalığın yaygınlığını saptamaktır. Genellikle tanı aşamasında kullanılan yöntemler bu iş için yeterlidir. Tümörün çapı, etraf dokularla ilişkisi ve uzak organlara yayılımın olup olmamasına göre evreleme yapılır.
Ameliyat, pankreas kanserinin iyileşmesinin genelde tek yoludur. Ancak kanserin vücudun tamamına yayılması durumunda ameliyat ile tedavi sonuç vermez. Ameliyat ile pankreasın belirli bir bölümü ya da tamamı çıkarılabilir. Pankreasın tamamının çıkarılmasına total pankreatektomi ismi verilir. Tümör pankreasın baş kısımında olduğunda ‘’Whipple ameliyatı’’ , gövde ve kuyruk kısımlarında ise pankreas rezeksiyonları yapılabilir. Açık ve kapalı (laparoskopik, robotik) ameliyat teknikleri mevcuttur. İleri evre pankreas tümörlerinde Kemoterapi ve Radyoterapi gibi tedavi yöntemlerine başvurulur.
